Rondom Franz Svitek: Een dossier

Ongepubliceerd materiaal omtrent een Oud-Katholieke zielzorger in Banholt, 1880-1881
Samengesteld en geannoteerd door Joep Leerssen

Commentaar van rector Nijssen in diens Memoriale


Ga naar Vorig item (Svitek aan Heykamp, 5-1-1881) — InhoudsopgaveVolgend item (Hofstede de Groot aan Heykamp, 18-1-1881)


His litteris acceptis cum litteris jurisdictionis uti mihi dixit vir apud quem domicilium gerebat, gaudio fuit raptus et ut stultus saltabat per domum, dicens lass ihn nun nur kommen, nun furchte [sic] ich nicht mehr. Consilio Heykamp inito [.?.] Banholt sparsit foliis e quibus patet omnis lectores [?] conjura[?] in [?manu?]  contra Ecclesiam Catholicam - uti etiam patet ex datis litteris Heykamp praesertim ex _secundis_ quae modum [.?.]  primo data[.?.] emplicant.

Libros quos preaesertim sparsit fuerunt:
1. De bekeering volgens de gelijkenis van den verloren zoon:  Arnh. G.W. van d. Wiel et Co.
2. Gezangen der Katholieke Kerk naar het Latijn. – Arnhem G.W. van de Wiel et Co.
3. Het nieuwe testament van Onzen Heer J. Chr. vertaald volgens de Gemeene Latijsche overzetting. Bevattende de vier Evangelisten De werken der Apostelen, de XIV brieven van Paulus – de VII Kathol. brieven en het boek der veropenbaring. Met approbatien. Brussel 18[33?]Noot 1
4. Gebedenboek voor wel onderwezen Kath. Christ. Door D.v.J. van Brummer, geestelijk ministeriaalraad van het Hertogdom Baden Karlsruhe
5. De Evangeliën van Zon- en Feestdagen uitgegeven 1858 bij Langenhuizen te Amsterdam
6. De onfeilbaarheid van den Paus. Een echt Oud-Katholieke brochure tegen de onfeilbaarheid.Noot 2


Vert. Nadat hij die brief en volmacht in ontvangst genomen had, was hij, zoals mij de man vertelde bij wie hij verblijf hield, vervoerd van vreugde en danste als een dwaas door het huis, zeggende “Laat ze maar komen, nu ben ik niet langer bevreesd”. Op aanraden van Heykamp verspreidde hij geschriften in Banholt die duidelijk de lezer tegen de Katholieke Kerk moesten opruien, zoals ook blijkt uit de brief van Heykamp, (de tweede nog meer dan de eerste). De boeken die hij vooral verspreidde waren deze: (enz.)

Noot 1 Een Brusselse uitgave uit 1825 is online, https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=ucm.5326984679&view=1up&seq=8 . Het betreft een herdruk van een Leuvense vertaling uit 1717, met goedkeuringen / approbatie voor de druk vanwege het bisdom Antwerpen en diverse Leuvense theologen. Agten 2020 vermeldt diverse Brusselse heruitgaven onder die titel, o.m. 1837, alsmede herdrukken uit 1857 en volgende jaren met een kortere titel. Die latere zijn allemaal onder auspiciën van de British and Foreign Bible Society gedrukt, een protestants-missionerende organisatie. Dit strookt met de vermelding dat een schoenmaker in Zichem of Averbode c. 1900 een zogeheten “duivelsboek” bezat, zoals vermeld in de memoires van Ernest Claes: “Het was een van de oude bijbels die «in den tijd van den Hollander» door de protestanten met duizenden over Vlaanderen waren verspreid, en de priesters hebben daar honderd jaar lang jacht op gemaakt.” (Claes 1947: 141-142).
Noot 2 Dit kan op meerdere publicaties slaan. Immers, het dogma van de pauselijke onfeilbaarheid stond centraal in de het geschil tussen Oud- en Rooms-Katholieken. Harry van der Bruggen noemt, onder verwijzing naar Schoon 2004, als mogelijkheden: J.A. van Beek, Beschouwingen over de pauselijke onfeilbaarheid (Dordrecht: Braat, 1869) en Odulphus, De pauselijke onfeilbaarheid (Dordrecht: Revers, 1870).


Ga naar Vorig item (Svitek aan Heykamp, 5-1-1881) — InhoudsopgaveVolgend item (Hofstede de Groot aan Heykamp, 18-1-1881)